Zawartość materii organicznej w glebie zmniejszyła się od 1 do 2% w ciągu 30 lat. Spadek ten doprowadził do zmniejszenia żyzności gleby organicznej i produktywności rolnictwa. Aby zrównoważyć ten spadek żyzności gleby, zastosowano duże ilości nakładów. Wydajność rolnictwa można ponownie poprawić jedynie poprzez zmianę praktyk rolniczych i przywrócenie tego zapasu próchnicy.
Jak powstaje próchnica w glebie?
W tworzenie próchnicy w glebie zaangażowanych jest wiele skladowych i etapów:
Świeża materia organiczna jest wprowadzana do gleby w wyniku aktywności biologicznej, zwłaszcza dżdżownic, i/lub działalności człowieka (resztki pożniwne, poplony,obornik, kompost, regeneracja fauny i mikroflory gleby itp.). Istnieją trzy procesy, dzięki którym powstaje humina (podstawowy składnik próchnicy).
Proces 1
Większość materii organicznej (90%) jest szybko rozkładana na proste cząsteczki (CO2, woda, jony składników odżywczych itp.). Te proste cząsteczki przedstawiają 5 alternatyw:
- Zostają uwolnione do atmosfery
- Wchłonięte przez rośliny
- Dołączone do kompleksu gliniasto-próchnicznego
- Utracone przez ługowanie
- Odzyskiwane przez mikroorganizmy
Te proste cząsteczki odzyskane przez szczepy grzybów strzępkowych ( nitkowatych) są wykorzystywane przez nie jako źródło energii i tworzą substancję związaną z materią mineralną: huminę (1).
Proces 2
Składniki roślinne impregnowane wydajnością ligniny:
- Rozpuszczalne związki humusowe
- Słabo przekształcona pozostałość ligniny
Rozpuszczalne związki humusowe przechodzą szereg polimeryzacji poprzez grzyby nitkowate w glebie, dając kwas humusowy, a następnie huminę (2).
Proces 3
Słabo przekształcone pozostałości mieszają się z materią mineralną w przewodzie pokarmowym dżdżownic. Następnie dając huminę (3).
Humina (1) + (2) + (3) stanowi najbardziej nierozpuszczalny, stabilny i długotrwały składnik próchnicy. Próchnica ta wiąże się następnie z cząstkami gliny w przewodzie pokarmowym dżdżownic i tworzy w glebie kompleks glinowo-próchniczy. To jest rezerwuar składników odżywczych dla roślin.
Jaką strategię należy przyjąć?
Wszystkie rozwiązania mające na celu poszanowanie i rozwój dżdżownic i grzybów strzępkowych będą idealne do zwiększania zawartości próchnicy w glebie.
Możemy wyróżnić:
- Eliminacja uprawy roli i redukcja nakładów
- Uprawy poplonów między wszystkimi uprawami, aby chronić i wzbogacać ziemię
- Maksymalna ochrona resztek pożniwnych
- Stosowanie roślin strączkowych w płodozmianie
Próchnica i węgiel organiczny
Poprawa zawartości próchnicy w glebie przynosi korzyści zarówno agronomiczne, jak i środowiskowe. W rzeczywistości magazynowanie próchnicy to gromadzenie węgla organicznego w glebie (https://www.4p1000.org/).
Oznacza to przekształcenie CO2 wychwytywanego przez rośliny, wykorzystywanego do procesu fotosyntezy w substrat agronomiczny, niezbędny dla wydajności rolnictwa i dobrego odżywiania roślin przy jednoczesnym poszanowaniu ekosystemów.